ในยุคดิจิทัลที่ข้อมูลสามารถก็อปปี้ได้ภายในไม่กี่วินาที คำถามหนึ่งที่น่าสนใจคือ “ไฟล์ดิจิทัลอะไรที่มีมูลค่าสูงที่สุดโดยไม่เกี่ยวข้องกับ NFT?” บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับไฟล์ดิจิทัลที่มีราคาซื้อขายสูงระดับโลก ซึ่งสะท้อนคุณค่าทางประวัติศาสตร์ เทคโนโลยี และศิลปะได้อย่างแท้จริง
ระบบปฏิบัติการ Lisa ของ Apple ที่เปิดตัวในปี 1983 คือหนึ่งในระบบแรกที่ใช้ GUI (Graphic User Interface) โดยไฟล์ซอร์สโค้ดของระบบนี้ถูกเก็บรักษาไว้อย่างดี และมีนักสะสมประเมินว่าหากเปิดประมูล จะมีมูลค่าสูงถึงกว่า $20 ล้านเหรียญ เนื่องจากเป็นรากฐานของ macOS ในปัจจุบัน
ไฟล์ซอร์สโค้ดของระบบ Windows 1.0 คือมรดกดิจิทัลของ Microsoft ที่เปิดตัวในปี 1985 ถึงแม้ยังไม่เคยถูกเปิดขายในตลาด แต่หลายฝ่ายประเมินว่าหากถูกขายจริง จะมีมูลค่าหลัก $10–30 ล้านเหรียญ โดยเฉพาะในหมู่นักพัฒนาและพิพิธภัณฑ์เทคโนโลยี
ภาพอย่าง “Earthrise” จาก NASA หรือ “Afghan Girl” ของ Steve McCurry เมื่ออยู่ในรูปแบบไฟล์ต้นฉบับ เช่น RAW หรือ TIFF คุณภาพสูงสุด มีการซื้อขายในราคาหลายล้านเหรียญ โดยเฉพาะผ่านสถาบันประมูลระดับโลก เช่น Christie's และ Sotheby’s
ไฟล์ต้นฉบับของเกมอย่าง DOOM, Super Mario Bros. หรือซอฟต์แวร์รุ่นแรกๆ ของ Adobe Photoshop (v1.0) ถือเป็นของหายากที่นักสะสมซอฟต์แวร์ยอมจ่ายในราคาหลักล้านเหรียญ เช่น Adobe เคยบริจาคโค้ดต้นฉบับของ Photoshop ให้กับพิพิธภัณฑ์ Computer History Museum
บางเอกสารเช่นไฟล์ PDF หรือสแกนต้นฉบับของ “ทฤษฎีสัมพัทธภาพทั่วไป” โดย Einstein, หรือ Manuscript ของ Leonardo da Vinci ที่ถูกจัดเก็บในรูปแบบดิจิทัล ก็ถูกซื้อขายในราคาหลัก $10–50 ล้านเหรียญ ขึ้นอยู่กับแหล่งและลิขสิทธิ์
สิ่งที่น่าสนใจคือ ไฟล์เหล่านี้อาจมีสำเนาอยู่มากมายบนอินเทอร์เน็ต แต่ “ไฟล์ต้นฉบับที่ได้รับการยืนยันและมีลิขสิทธิ์” คือสิ่งที่นักสะสมให้คุณค่ามากที่สุด
"มูลค่าของไฟล์ดิจิทัลไม่ได้ขึ้นกับขนาดของไฟล์ แต่ขึ้นอยู่กับเนื้อหา ความหายาก และบริบททางประวัติศาสตร์ "